| Chương này mô tả “bối cảnh kỹ thuật trí tuệ nhân tạo (AI)”, đã phát triển đáng kể từ năm 1950 khi Alan Turing lần đầu tiên đặt ra câu hỏi liệu máy móc có thể suy nghĩ hay không. | Ce chapitre décrit les caractéristiques du paysage technique de l’intelligence artificielle (IA), qui s’est métamorphosé depuis 1950, lorsqu’Alan Turing s’est interrogé pour la première fois sur la capacité des machines à penser. |
| Kể từ năm 2011, các đột phá đã diễn ra trong tập hợp con của AI được gọi là “học máy”, trong đó máy móc tận dụng các phương pháp thống kê để học hỏi từ dữ liệu lịch sử và đưa ra dự đoán trong các tình huống mới. | Depuis 2011, des progrès décisifs ont été réalisés dans une branche de l’IA dénommée « apprentissage automatique », qui permet à des machines de s’appuyer sur des approches statistiques pour apprendre à partir de données historiques et formuler des prévisions dans des situations nouvelles. |
| Sự trưởng thành của các kỹ thuật học máy, cùng với bộ dữ liệu lớn và sức mạnh tính toán ngày càng tăng là nguyên nhân dẫn đến sự mở rộng hiện tại của AI. | La maturité des techniques d’apprentissage automatique, conjuguée à des ensembles de données volumineux et à l’augmentation de la puissance de calcul, ont contribué à l’accélération du développement de l’IA. |
| Chương này cũng cung cấp hiểu biết cấp cao về hệ thống AI, hệ thống này dự đoán, đề xuất hoặc quyết định một kết quả để ảnh hưởng đến môi trường. | Ce chapitre donne également un aperçu général d’un système d’IA, qui établit des prévisions, formule des recommandations ou prend des décisions influant sur l’environnement. |
| Ngoài ra, nó còn trình bày chi tiết về vòng đời của hệ thống AI điển hình từ i) thiết kế, dữ liệu và mô hình, bao gồm lập kế hoạch và thiết kế, thu thập và xử lý dữ liệu và xây dựng và giải thích mô hình; ii) xác minh và xác nhận; iii) triển khai; iv) vận hành và giám sát. | Il décrit ensuite le cycle de vie type d’un système d’IA, qui se décompose en quatre phases, à savoir : i) la phase de « conception, données et modèles », qui comprend la planification et la conception, la collecte et le traitement des données, ainsi que la construction et l’interprétation du modèle ; ii) la phase de « vérification et validation » ; iii) la phase de « déploiement » ; et iv) la phase d’« exploitation et (de) suivi ». |
| Cuối cùng, chương này đề xuất một phân loại nghiên cứu để hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách. | Enfin, il propose une taxinomie de recherche à l’intention des décideurs. |
| Lịch sử ngắn của trí tuệ nhân tạo | Genèse de l’intelligence artificielle |
| Năm 1950, nhà toán học người Anh Alan Turing xuất bản một bài báo về máy tính và trí thông minh (Turing, 1950 [1]) đặt ra câu hỏi liệu máy móc có thể suy nghĩ hay không. | En 1950, Alan Turing, mathématicien britannique, publie un article sur l’ordinateur et l’intelligence, intitulé Computing Machinery and Intelligence (Turing, 1950[1]), dans lequel il s’interroge sur la capacité des machines à penser. |
| Ông đã phát triển một phương pháp heuristic đơn giản để kiểm tra giả thuyết của mình: liệu một chiếc máy tính có thể trò chuyện và trả lời các câu hỏi theo cách đánh lừa một người khả nghi nghĩ rằng máy tính thực sự là con người? 1 Kết quả "Thử nghiệm Turing" vẫn được sử dụng cho đến ngày nay. | Il développe alors une heuristique simple pour tester son hypothèse : un ordinateur pourrait-il mener une conversation et répondre à des questions d’une manière qui puisse conduire une personne suspicieuse à penser que l’ordinateur est en réalité un humain1 ? De là naît le « test de Turing », encore utilisé de nos jours. |
| Cùng năm đó, Claude Shannon đề xuất việc tạo ra một chiếc máy có thể dạy chơi cờ vua (Shannon, 1950 [2]) | La même année, Claude Shannon propose la création d’une machine à laquelle on pourrait apprendre à jouer aux échecs (Shannon, 1950[2]). |
| Cỗ máy có thể được huấn luyện bằng cách sử dụng vũ lực hoặc bằng cách đánh giá một loạt nhỏ các nước đi chiến lược của đối thủ (UW, 2006 [3]) | L’entraînement de la machine pouvait alors se faire en recourant à la force brute ou en évaluant un ensemble réduit de déplacements stratégiques de l’adversaire (UW, 2006[3]). |
| Nhiều người coi Dự án Nghiên cứu Mùa hè Dartmouth vào mùa hè năm 1956 là nơi khai sinh ra trí tuệ nhân tạo (AI). | Nombreux sont ceux qui considèrent le Dartmouth Summer Research Project, mené à l’été 1956, comme le point de départ de l’intelligence artificielle (IA). |
| Tại hội thảo này, nguyên tắc của AI đã được lên ý tưởng bởi John McCarthy, Alan Newell, Arthur Samuel, Herbert Simon và Marvin Minsky. | Lors de cet atelier, John McCarthy, Alan Newell, Arthur Samuel, Herbert Simon et Marvin Minsky ont conceptualisé le principe de l’IA. |
| Trong khi nghiên cứu về AI đã tiến triển đều đặn trong 60 năm qua, những lời hứa của những người khởi xướng AI ban đầu tỏ ra lạc quan quá mức. | Si les recherches dans le domaine de l’IA n’ont cessé de progresser au cours des 60 dernières années, les promesses de ses précurseurs se révèlent à l’époque par trop optimistes. |
| Điều này dẫn đến một "mùa đông AI" giảm nguồn tài trợ và sự quan tâm đến nghiên cứu AI trong những năm 1970. | L’IA connaît alors, dans les années 70, un temps d’arrêt (on parle de l’« hiver de l’IA »), marqué par une chute des financements et de l’intérêt pour la recherche connexe. |
| Nguồn vốn và mối quan tâm mới dành cho AI đã xuất hiện cùng với những tiến bộ về sức mạnh tính toán đã có từ những năm 1990 (UW, 2006 [3]) | On observe dans les années 90 un regain sur ces deux fronts, à la faveur des progrès en termes de puissance de calcul (UW, 2006[3]). |
| Hình 1.1 cung cấp tiến trình phát triển ban đầu của AI. | Le Graphique 1.1 propose une chronologie de l’évolution de l’IA depuis sa naissance. |
| Dòng thời gian của những phát triển AI ban đầu (những năm 1950 đến 2000) | Chronologie de l’évolution de l’IA (des années 50 à 2000) |
| Nguồn : Phỏng theo Anyoha (28 tháng 8 năm 2017 [4]) , “Lịch sử của trí tuệ nhân tạo”, http://sitn.hms.harvard.edu/flash/2017/history-artinking-intelligence/ | Source : D’après Anyoha (28 août 2017[4]), « The history of artificial intelligence », http://sitn.hms.harvard.edu/flash/2017/history-artificial-intelligence/. |
| Mùa đông AI kết thúc vào những năm 1990 khi sức mạnh tính toán và lưu trữ dữ liệu ngày càng tiến bộ đến mức các nhiệm vụ phức tạp đang trở nên khả thi. | Après l’« hiver de l’IA », qui prend fin dans les années 90, les progrès de la puissance de calcul et des capacités de stockage des données rendent possible l’exécution de tâches complexes. |
| Năm 1995, AI đã có một bước tiến lớn với sự phát triển của Richard Wallace về Thực thể Máy tính Internet Ngôn ngữ Nhân tạo có thể tổ chức các cuộc trò chuyện cơ bản. | En 1995, l’IA franchit une étape décisive, avec le développement, par Richard Wallace, d’A.L.I.C.E. (Artificial Linguistic Internet Computer Entity), un programme capable de tenir une conversation basique. |
| Cũng trong những năm 1990, IBM đã phát triển một máy tính có tên Deep Blue sử dụng cách tiếp cận vũ phu để đấu với nhà vô địch cờ vua thế giới Gary Kasparov. | Toujours dans les années 90, IBM met au point un ordinateur nommé Deep Blue, qui s’appuie sur une approche fondée sur la force brute pour affronter le champion du monde d’échecs, Gary Kasparov. |
| Deep Blue sẽ nhìn về phía trước từ sáu bước trở lên và có thể tính được 330 triệu vị trí mỗi giây (Somers, 2013 [5]) | Deep Blue est alors capable d’anticiper six étapes ou plus et de calculer 330 millions de positions par seconde (Somers, 2013[5]). |
| Năm 1996, Deep Blue thua Kasparov, nhưng thắng trận tái đấu một năm sau đó. | En 1996, Deep Blue perd contre Kasparov, avant de remporter la revanche un an plus tard. |
| Vào năm 2015, DeepMind của Alphabet đã tung ra phần mềm để chơi trò chơi cờ vây cổ xưa với những người chơi giỏi nhất trên thế giới. | En 2015, DeepMind, filiale d’Alphabet, lance un logiciel à même d’affronter au jeu ancestral de Go les meilleurs joueurs mondiaux. |
| Nó sử dụng một mạng nơ-ron nhân tạo đã được đào tạo trên hàng nghìn trò chơi nghiệp dư và chuyên nghiệp của con người để học cách chơi. | Pour ce faire, il fait appel à un réseau neuronal artificiel qui a appris à jouer en s’entraînant sur des milliers de parties exécutées par des professionnels et des amateurs humains. |
| Vào năm 2016, AlphaGo đã đánh bại kỳ thủ xuất sắc nhất thế giới lúc bấy giờ là Lee Sedol, bốn ván một. | En 2016, AlphaGo bat le champion du monde de l’époque, Lee Sedol, quatre jeux à un. |
| Sau đó, các nhà phát triển của AlphaGo để chương trình tự chơi với chính nó bằng cách sử dụng thử và sai, bắt đầu từ cách chơi hoàn toàn ngẫu nhiên với một vài quy tắc hướng dẫn đơn giản. | Ses développeurs laissent alors le programme jouer contre lui-même en s’appuyant uniquement sur un apprentissage par essai et erreur, et en commençant par des parties totalement aléatoires, sur la base de quelques règles simples. |
| Kết quả là một chương trình (AlphaGo Zero) tự đào tạo bản thân nhanh hơn và có thể đánh bại AlphaGo gốc 100 ván với tỷ số 0. | De là naît le programme AlphaGo Zero, capable, avec un entraînement accéléré, de battre le programme AlphaGo initial par 100 jeux à 0. |
| Hoàn toàn từ việc tự chơi - không có sự can thiệp của con người và không sử dụng dữ liệu lịch sử - AlphaGo Zero đã vượt qua tất cả các phiên bản khác của AlphaGo trong 40 ngày (Silver et al., 2017 [6]) ( Hình 1.2). | Entièrement autodidacte – sans intervention humaine ni utilisation de données d’historique –, AlphaGo Zero parvient, en 40 jours, à surpasser toutes les autres versions d’AlphaGo (Silver et al., 2017[6]) (Graphique 1.2). |
| AlphaGo tự học hỏi nhanh chóng để trở thành kỳ thủ cờ vây giỏi nhất thế giới trong 40 ngày | Auto-apprentissage rapide d’AlphaGo pour devenir le champion du monde de jeu de Go en 40 jours |
| Nguồn : phỏng theo Silver et al. (2017 [6]) , “Làm chủ ván cờ vây mà con người không biết”, http://dx.doi.org/10.1038/nature24270 | Source : D’après Silver et al. (2017[6]), « Mastering the game of Go without human knowledge », http://dx.doi.org/10.1038/nature24270. |
| Chúng ta đang ở đâu hôm nay | Situation actuelle |
| Trong vài năm qua, sự sẵn có của dữ liệu lớn, điện toán đám mây và khả năng tính toán và lưu trữ liên quan cùng những đột phá trong công nghệ AI được gọi là “máy học” (ML), đã làm tăng đáng kể sức mạnh, tính khả dụng, tăng trưởng và tác động của AI. | Au cours des dernières années, la montée en puissance des données massives, de l’infonuagique et des capacités de calcul et de stockage connexes, alliée aux progrès d’une branche de l’IA nommée « apprentissage automatique », ont dopé la puissance, la disponibilité, le développement et l’impact de l’IA. |
| Tiến bộ công nghệ liên tục cũng dẫn đến các cảm biến tốt hơn và rẻ hơn, giúp thu thập dữ liệu đáng tin cậy hơn để sử dụng bởi các hệ thống AI. | Par ailleurs, les avancées technologiques constantes ouvrent la voie à des capteurs plus performants et abordables, qui capturent des données plus fiables venant nourrir les systèmes d’IA. |
| Lượng dữ liệu có sẵn cho các hệ thống AI tiếp tục tăng lên khi các cảm biến này trở nên nhỏ hơn và triển khai ít tốn kém hơn. | Les volumes de données auxquels accèdent les systèmes d’IA continuent de croître à mesure que la taille et le coût réduits des capteurs en favorisent le déploiement. |
| Kết quả là sự tiến bộ đáng kể trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu AI cốt lõi như: | Cela permet, par ricochet, de réaliser des progrès majeurs dans de nombreux domaines de recherche en IA fondamentale, notamment : |
| xử lý ngôn ngữ tự nhiên | le traitement du langage naturel |
| xe tự hành và người máy | les véhicules autonomes et la robotique |
| tầm nhìn máy tính | la vision par ordinateur |
| học ngôn ngữ. | l’apprentissage des langues. |
| Một số phát triển AI thú vị nhất nằm ngoài khoa học máy tính trong các lĩnh vực như y tế, y học, sinh học và tài chính. | Certaines des évolutions les plus intéressantes de l’IA ont lieu non pas dans l’informatique, mais dans des domaines comme la santé, la médecine, la biologie et la finance. |
| Theo nhiều cách, quá trình chuyển đổi AI giống như cách máy tính lan tỏa từ một số doanh nghiệp chuyên biệt sang nền kinh tế và xã hội rộng lớn hơn trong những năm 1990. | La transition vers l’IA ressemble à bien des égards au processus de diffusion des ordinateurs qui, après avoir été l’apanage de quelques entreprises spécialisées, a gagné l’ensemble de l’économie et de la société dans les années 90. |
| Nó cũng gợi lại cách thức truy cập Internet mở rộng ra ngoài các công ty đa quốc gia cho phần lớn dân số ở nhiều quốc gia vào những năm 2000. | Elle n’est pas non plus sans rappeler l’expansion de l’accès à l’internet, des entreprises multinationales à une majorité de la population de nombreux pays, dans les années 2000. |
| Các nền kinh tế sẽ ngày càng cần "song ngữ" ngành. | Les économies vont avoir de plus en plus besoin de personnes disposant de doubles spécialités. |
| Đây là những người chuyên về một lĩnh vực như kinh tế, sinh học hoặc luật, nhưng cũng có kỹ năng về kỹ thuật AI như ML. | C’est-à-dire spécialisées dans une discipline comme l’économie, la biologie ou le droit, mais disposant également de compétences dans les techniques d’IA telles que l’apprentissage automatique. |
| Chương này tập trung vào các ứng dụng đang được sử dụng hoặc có thể nhìn thấy trước được trong ngắn hạn và trung hạn hơn là những phát triển có thể có trong dài hạn như trí tuệ nhân tạo nói chung (AGI) ( Hộp 1.1 ). | Le présent chapitre s’intéresse aux applications qui sont utilisées ou se profilent à court et moyen termes, plutôt qu’à de possibles évolutions à plus long terme, comme l’intelligence générale artificielle (en anglais, artificial general intelligence, ou AGI) (Encadré 1.1). |
| Trí tuệ nhân tạo hẹp so với trí tuệ nhân tạo chung | Intelligence étroite artificielle et intelligence générale artificielle |
| Trí tuệ nhân tạo hẹp (ANI) hoặc AI “ứng dụng” được thiết kế để hoàn thành một nhiệm vụ lý luận hoặc giải quyết vấn đề cụ thể. | L’intelligence étroite artificielle (en anglais artificial narrow intelligence, ou ANI), également dénommée IA « appliquée », est conçue pour accomplir une tâche de raisonnement ou de résolution de problème spécifique. |
| Đây là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay. | Elle correspond à l’état actuel de la technologie. |
| Các hệ thống AI tiên tiến nhất hiện nay, chẳng hạn như AlphaGo của Google, vẫn còn "hạn hẹp". | Les systèmes d’IA les plus perfectionnés disponibles aujourd’hui, comme AlphaGo de Google, n’en restent pas moins « étroits ». |
| Ở một mức độ nào đó, họ có thể khái quát hóa nhận dạng mẫu như bằng cách chuyển kiến thức đã học trong lĩnh vực nhận dạng hình ảnh thành nhận dạng giọng nói. | Ils peuvent, dans une certaine mesure, généraliser la reconnaissance de schémas et de formes, en transférant par exemple des connaissances apprises dans le domaine de la reconnaissance d’images vers celui de la reconnaissance de la parole. |
| Tuy nhiên, tâm trí con người linh hoạt hơn nhiều. | Toutefois, l’esprit humain est bien plus polyvalent. |
| AI được ứng dụng thường tương phản với AGI (giả định). | On oppose souvent à l’IA appliquée l’intelligence générale artificielle (artificial general intelligence, ou AGI), qui reste pour l’heure hypothétique. |
| Trong AGI, các máy tự động sẽ trở nên có khả năng hoạt động thông minh chung. | Dans ce cas, les machines autonomes deviendraient capables d’actions relevant de l’intelligence générale. |
| Giống như con người, họ sẽ học tập khái quát và trừu tượng trên các chức năng nhận thức khác nhau. | Comme les humains, elles seraient en mesure de généraliser et de synthétiser des apprentissages acquis par le biais de différentes fonctions cognitives. |
| AGI sẽ có một trí nhớ liên kết mạnh mẽ và có khả năng phán đoán và ra quyết định. | L’AGI serait assortie d’une mémoire associative développée et d’une capacité de raisonnement et de prise de décisions. |
| Nó có thể giải quyết các vấn đề nhiều mặt, học thông qua đọc hoặc trải nghiệm, tạo ra các khái niệm, nhận thức thế giới và bản thân, phát minh và sáng tạo, phản ứng với những điều bất ngờ trong môi trường phức tạp và dự đoán. | Elle pourrait résoudre des problèmes multifacettes, apprendre par la lecture ou l’expérience, créer des concepts, percevoir le monde mais aussi elle-même, inventer et faire preuve de créativité, réagir aux imprévus dans des environnement complexes, ou encore anticiper. |
| Đối với một AGI tiềm năng, các quan điểm rất khác nhau. | Les points de vue divergent sensiblement sur les perspectives d’AGI. |
| Các chuyên gia cảnh báo rằng các cuộc thảo luận nên thực tế về quy mô thời gian. | Les experts sont d’avis qu’il convient d’être réaliste en termes de calendrier. |
| Họ đồng ý rộng rãi rằng ANI sẽ tạo ra những cơ hội, rủi ro và thách thức mới. | Ils s’accordent dans l’ensemble sur le fait que l’ANI donnera lieu à des opportunités, des risques et des défis nouveaux importants. |
| Họ cũng đồng ý rằng sự ra đời có thể xảy ra của một AGI, có lẽ vào một thời điểm nào đó trong thế kỷ 21, | Ils conviennent que l’avènement éventuel de l’AGI, peut-être au cours du XXIe siècle, décuplerait ces conséquences. |
| Nguồn : OECD (2017 [7]) , OECD Digital Economy Outlook 2017 , http://dx.doi.org/10.1787/9789264276284-en | Source : OCDE (2018[7]), Perspectives de l’économie numérique de l’OCDE 2017, https://doi.org/10.1787/9789264282483-fr. |
| AI là gì? | L’IA, qu’est-ce que c’est ? |
| Không có định nghĩa được chấp nhận rộng rãi về AI. | Il n’existe pas de définition universellement admise de l’IA. |
| Vào tháng 11 năm 2018, Nhóm chuyên gia AI tại OECD (AIGO) đã thành lập một nhóm con để phát triển mô tả về hệ thống AI. | En novembre 2018, le Groupe d’experts sur l’intelligence artificielle à l’OCDE (AIGO) a créé un sous-groupe chargé d’élaborer une description d’un système d’IA. |
| Mô tả nhằm mục đích dễ hiểu, chính xác về mặt kỹ thuật, công nghệ trung lập và có thể áp dụng cho các khoảng thời gian ngắn hạn và dài hạn. | Cette description entend être compréhensible, techniquement juste, neutre du point de vue de la technologie et applicable aux horizons à court et long termes. |
| Nó đủ rộng để bao gồm nhiều định nghĩa về AI thường được sử dụng bởi các cộng đồng khoa học, doanh nghiệp và chính sách. | Elle est suffisamment large pour couvrir nombre de définitions de l’IA couramment utilisées par la communauté scientifique, les entreprises et les pouvoirs publics. |
| Đồng thời, nó cũng thông báo sự phát triển của Khuyến nghị OECD của Hội đồng về Trí tuệ nhân tạo (OECD, 2019 [8]) | Elle a également nourri l’élaboration de la Recommandation du Conseil de l’OCDE sur l’intelligence artificielle (OCDE, 2019[8]). |
| Khái niệm về hệ thống AI | Vision conceptuelle d’un système d’IA |
| Mô tả hiện tại của một hệ thống AI dựa trên quan điểm khái niệm về AI được trình bày chi tiết trong Trí tuệ nhân tạo: Phương pháp tiếp cận hiện đại (Russel và Norvig, 2009 [9]) | La présente description d’un système d’IA s’appuie sur la vision conceptuelle de l’IA exposée dans l’ouvrage Artificial Intelligence: A Modern Approach (Russel et Norvig, 2009[9]). |
| Quan điểm này phù hợp với một định nghĩa được sử dụng rộng rãi về AI là “nghiên cứu các tính toán giúp nó có thể nhận thức, suy luận và hành động” (Winston, 1992 [10]) và với các định nghĩa chung tương tự (Gringsjord và Govindarajulu, 2018 [ 11]) | Celle-ci est cohérente avec la définition fréquente de l’IA comme « ensemble des mécanismes permettant à un agent de percevoir, de raisonner et d’agir » (Winston, 1992[10]) et avec des définitions générales similaires (Gringsjord et Govindarajulu, 2018[11]). |
| Quan điểm khái niệm về AI lần đầu tiên được trình bày dưới dạng cấu trúc cấp cao của một hệ thống AI chung (còn được gọi là “tác nhân thông minh”) ( Hình 1.3 ). | Une première vision conceptuelle de l’IA donne à voir une structure de haut niveau d’un système d’IA générique (également dénommé « agent intelligent ») (Graphique 1.3). |
| Một hệ thống AI bao gồm ba yếu tố chính: cảm biến, logic hoạt động và bộ truyền động. | Un système d’IA comporte trois éléments principaux : des capteurs, une logique opérationnelle et des actionneurs. |
| Bộ cảm biến thu thập dữ liệu thô từ môi trường, trong khi bộ truyền động hoạt động để thay đổi trạng thái của môi trường. | Les capteurs collectent des données brutes à partir de l’environnement, tandis que les actionneurs agissent de manière à modifier l’état de l’environnement. |
| Sức mạnh quan trọng của hệ thống AI nằm ở logic hoạt động của nó. | La véritable puissance d’un système d’IA réside dans sa logique opérationnelle. |
| Đối với một tập hợp các mục tiêu nhất định và dựa trên dữ liệu đầu vào từ các cảm biến, logic hoạt động cung cấp đầu ra cho bộ truyền động. | Pour un ensemble déterminé d’objectifs et à partir de données d’entrée issues des capteurs, la logique opérationnelle produit des résultats en sortie à l’intention des actionneurs. |
| Chúng ở dạng các khuyến nghị, dự đoán hoặc quyết định có thể ảnh hưởng đến tình trạng của môi trường. | Ceux-ci prennent la forme de recommandations, de prévisions ou de décisions susceptibles d’influer sur l’état de l’environnement. |
| Một cái nhìn khái niệm cấp cao về hệ thống AI | Vision conceptuelle de haut niveau d’un système d’IA |
| Nguồn : Theo xác định và được AIGO phê duyệt vào tháng 2 năm 2019. | Source : Tel que défini et approuvé par l’AIGO en février 2019. |
| Một cấu trúc chi tiết hơn nắm bắt các yếu tố chính liên quan đến các khía cạnh chính sách của hệ thống AI ( Hình 1.4 ). | Une structure plus détaillée rend compte des principaux éléments liés aux dimensions des systèmes d’IA intéressant l’action des pouvoirs publics (Graphique 1.4). |
| Để đề cập đến các loại hệ thống AI khác nhau và các kịch bản khác nhau, sơ đồ tách riêng quá trình xây dựng mô hình (chẳng hạn như ML), khỏi chính mô hình. | Pour couvrir différents types de systèmes d’IA et divers scénarios, le diagramme distingue le processus de construction du modèle (comme l’apprentissage automatique) du modèle lui-même. |
| Xây dựng mô hình cũng tách biệt với quá trình diễn giải mô hình, trong đó sử dụng mô hình để đưa ra các dự đoán, khuyến nghị và quyết định; cơ cấu chấp hành sử dụng các đầu ra này để tác động đến môi trường. | La construction du modèle est également séparée du processus d’interprétation, qui utilise le modèle pour établir des prévisions, formuler des recommandations et prendre des décisions ; les actionneurs utilisent ces résultats pour influer sur l’environnement. |
| Cái nhìn khái niệm chi tiết về Hệ thống AI | Vision conceptuelle détaillée d’un système d’IA |
| Nguồn : Theo xác định và được AIGO phê duyệt vào tháng 2 năm 2019. | Source : Tel que défini et approuvé par l’AIGO en février 2019. |
| Môi trường | Environnement |
| Môi trường trong mối quan hệ với hệ thống AI là một không gian có thể quan sát được thông qua nhận thức (thông qua cảm biến) và bị ảnh hưởng thông qua hành động (thông qua bộ truyền động). | Dans le contexte d’un système d’IA, un environnement est un espace observable par le biais de perceptions (via des capteurs) et influencé au moyen d’actions (via des actionneurs). |
| Cảm biến và cơ cấu chấp hành là máy móc hoặc con người. | Les capteurs et les actionneurs sont soit des machines, soit des hommes. |
| Môi trường hoặc là thực (ví dụ: vật chất, xã hội, tinh thần) và thường chỉ có thể quan sát được một phần, hoặc là ảo (ví dụ như trò chơi trên bàn cờ) và thường hoàn toàn có thể quan sát được. | Les environnements sont quant à eux soit réels (environnement physique, social, mental, etc.) et, en règle générale, partiellement observables uniquement, soit virtuels (à l’instar des jeux, par exemple) et généralement observables dans leur intégralité. |
| Hệ thống AI | Système d’IA |
| Hệ thống AI là một hệ thống dựa trên máy móc, đối với một tập hợp các mục tiêu nhất định do con người xác định, có thể đưa ra các dự đoán, đề xuất hoặc quyết định ảnh hưởng đến môi trường thực hoặc ảo. | Un système d’IA est un système automatisé qui, pour un ensemble donné d’objectifs définis par l’homme, est en mesure d’établir des prévisions, de formuler des recommandations, ou de prendre des décisions influant sur des environnements réels ou virtuels. |
| Nó làm như vậy bằng cách sử dụng đầu vào dựa trên máy móc và / hoặc con người để: i) nhận thức môi trường thực và / hoặc ảo; ii) trừu tượng hóa các nhận thức đó thành các mô hình thông qua phân tích theo cách thức tự động (ví dụ với ML, hoặc thủ công); và iii) sử dụng suy luận mô hình để hình thành các lựa chọn cho thông tin hoặc hành động. | Pour ce faire, il se fonde sur des entrées machine et/ou humaines pour : i) percevoir les environnements réels et/ou virtuels ; ii) transcrire ces perceptions en modèles grâce à une analyse manuelle ou automatisée (s’appuyant par exemple sur l’apprentissage automatique) ; et iii) utiliser des inductions des modèles pour formuler des possibilités de résultats (informations ou actions à entreprendre). |
| Hệ thống AI được thiết kế để hoạt động với nhiều mức độ tự chủ khác nhau. | Les systèmes d’IA sont conçus pour fonctionner à des niveaux d’autonomie divers. |
| Mô hình AI, xây dựng mô hình và giải thích mô hình | Modèle d’IA, construction et interprétation de modèle |
| Cốt lõi của hệ thống AI là mô hình AI, một đại diện của toàn bộ hoặc một phần môi trường bên ngoài của hệ thống mô tả cấu trúc và / hoặc động lực của môi trường. | Au cœur d’un système d’IA se trouve le modèle d’IA, représentation de tout ou partie de l’environnement externe du système qui en décrit la structure et/ou la dynamique. |
| Một mô hình có thể dựa trên kiến thức chuyên môn và / hoặc dữ liệu, bởi con người và / hoặc bởi các công cụ tự động (ví dụ: thuật toán ML). | Un modèle peut être fondé sur des connaissances spécialisées et/ou des données, émanant d’humains et/ou d’outils automatisés (des algorithmes d’apprentissage automatique, par exemple). |
| Các mục tiêu (ví dụ như các biến đầu ra) và các thước đo hiệu suất (ví dụ: độ chính xác, nguồn lực để đào tạo, tính đại diện của tập dữ liệu) hướng dẫn quá trình xây dựng. | Les objectifs (tels que les variables de sortie) et les mesures de performance (fiabilité, ressources d’entraînement, représentativité de l’ensemble de données) guident le processus de construction. |
| Suy luận mô hình là quá trình mà con người và / hoặc các công cụ tự động thu được kết quả từ mô hình. | L’induction est le processus par lequel les humains et/ou les outils automatisés déduisent des résultats à partir du modèle. |
| Chúng ở dạng khuyến nghị, dự đoán hoặc quyết định. | Ceux-ci prennent la forme de recommandations, de prévisions ou de décisions. |
| Mục tiêu và các biện pháp thực hiện hướng dẫn việc thực hiện. | Les objectifs et les mesures de performance guident l’exécution. |
| Trong một số trường hợp (ví dụ: các quy tắc xác định), một mô hình có thể đưa ra một khuyến nghị duy nhất. | Dans certains cas (règles déterministes), le modèle peut générer une seule recommandation. |
| Trong các trường hợp khác (ví dụ mô hình xác suất), một mô hình có thể đưa ra nhiều khuyến nghị khác nhau. | Dans d’autres (modèles probabilistes), il peut en proposer une variété. |
| Ví dụ, những khuyến nghị này được liên kết với các mức độ khác nhau của các thước đo hiệu suất như mức độ tin cậy, mức độ vững chắc hoặc rủi ro. | Ces recommandations sont associées à différents niveaux, par exemple de mesures de performance telles que le niveau de confiance, de robustesse ou de risque. |
| Trong một số trường hợp, trong quá trình diễn giải, có thể giải thích tại sao các khuyến nghị cụ thể được đưa ra; trong những trường hợp khác, việc giải thích gần như là không thể. | Il peut être possible, au cours du processus d’interprétation, d’expliquer pourquoi des recommandations particulières ont été formulées ; parfois, c’est impossible. |
| Minh họa hệ thống AI | Exemples de systèmes d’IA |
| Hệ thống chấm điểm tín dụng | Système d’évaluation des risques-clients |
| Hệ thống chấm điểm tín dụng minh họa một hệ thống dựa trên máy móc có ảnh hưởng đến môi trường của nó (liệu mọi người có được cho vay hay không). | Un système d’évaluation des risques-clients est un exemple de système automatisé influant sur son environnement (octroi ou non d’un prêt à une personne). |
| Nó đưa ra các khuyến nghị (điểm tín dụng) cho một tập hợp các mục tiêu nhất định (mức độ tín nhiệm). | Il émet des recommandations (cotes de crédit) pour un ensemble donné d’objectifs (solvabilité). |
| Nó làm như vậy bằng cách sử dụng cả đầu vào dựa trên máy móc (dữ liệu lịch sử về hồ sơ của mọi người và liệu họ có hoàn trả các khoản vay hay không) và đầu vào dựa trên con người (một bộ quy tắc). | Pour ce faire, il utilise à la fois des entrées machine (données sur les profils des personnes et sur leur historique de remboursement d’emprunts) et des entrées humaines (ensemble de règles). |
| Với hai bộ đầu vào này, hệ thống nhận biết được môi trường thực tế (liệu mọi người có đang trả nợ liên tục hay không). | À partir de ces deux jeux d’entrées, le système perçoit les environnements réels (à savoir si les personnes remboursent régulièrement leurs emprunts), puis transcrit automatiquement ces perceptions en modèles. |
| Nó tự động tóm tắt các nhận thức đó thành các mô hình. | Un algorithme d’évaluation des risques-clients pourrait par exemple utiliser un modèle statistique. |
| Ví dụ, một thuật toán cho điểm tín dụng có thể sử dụng một mô hình thống kê. | Enfin, il a recours à des inductions (algorithme d’évaluation des risques) pour formuler des recommandations (cotes de crédit) sur les possibilités de résultats (accorder ou refuser le prêt). |
| Cuối cùng, nó sử dụng suy luận mô hình (thuật toán chấm điểm tín dụng) để hình thành một đề xuất (điểm tín dụng) về các lựa chọn cho kết quả (cung cấp hoặc từ chối một khoản vay). | Assistant pour malvoyants |
| Trợ lý cho người khiếm thị | Un assistant pour les personnes souffrant d’une déficience visuelle illustre la manière dont un système automatisé influe sur son environnement. |
| Một trợ lý cho người khiếm thị minh họa cách một hệ thống dựa trên máy móc ảnh hưởng đến môi trường của nó. | Il émet des recommandations (comment un malvoyant peut éviter un obstacle ou traverser une rue) pour un ensemble donné d’objectifs (se déplacer d’un endroit à un autre). |
| Nó đưa ra các khuyến nghị (ví dụ như cách người khiếm thị có thể tránh chướng ngại vật hoặc băng qua đường) cho một nhóm mục tiêu nhất định (đi từ nơi này đến nơi khác). | Pour ce faire, il utilise des entrées machine et/ou humaines (de volumineuses bases de données contenant des images étiquetées d’objets, de mots écrits, voire de visages humains) à trois fins. |
| Nó làm như vậy bằng cách sử dụng đầu vào dựa trên máy móc và / hoặc con người (cơ sở dữ liệu hình ảnh được gắn thẻ lớn của các đối tượng, chữ viết và thậm chí cả khuôn mặt người) cho ba đầu. | Premièrement, il perçoit les images de l’environnement (une caméra capture une image de ce qui se trouve devant une personne et la transmet à une application). |
| Đầu tiên, nó nhận biết hình ảnh của môi trường (một máy ảnh chụp lại hình ảnh của những gì ở phía trước của một người và gửi nó đến một ứng dụng). | Deuxièmement, il transcrit automatiquement ces perceptions en modèles (algorithmes de reconnaissance d’objets, capables de reconnaître un feu de signalisation, un véhicule ou un obstacle sur le trottoir). |
| Thứ hai, nó trừu tượng hóa các nhận thức đó thành các mô hình một cách tự động (thuật toán nhận dạng đối tượng có thể nhận ra đèn giao thông, xe hơi hoặc chướng ngại vật trên vỉa hè). Ngày thứ ba, | Troisièmement, il recourt à des inductions pour recommander des possibilités de résultats (en fournissant une description audio des objets détectés dans l’environnement) afin que la personne puisse décider de l’action à entreprendre et, par conséquent, influer sur son environnement. |
